ارزیابی جامعه به منظور شناسایی و الویت بندی مشکلات درتدوین برنامه های عملیاتیِ ارتقاء سلامت

ارزیابی جامعه فرایندی است که در آن با مشارکت جامعه تصویری آشکار از نقاط ضعف و قوت جامعه بدست آمده و با الویت بندی آنها، راهکارهای رفع مشکل تدوین می­گردد. هدف این مطالعه،ارزیابی جامعه آذرشهر وتعیین اولویت­های سلامت وبرنامه­ریزیعملیاتیبرای حل مشکل آن جامعه با مشارکت مردم بود. این پژوهش بر اساس الگوی کارآموزی mph دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدل کارولینای شمالی آمریکا در دو فاز اصلی انجام شد. در فاز اول، با مطالعه­ای توصیفی ویژگی­های جمعیتی و شهری شناسایی گردید و در فاز دوم دیدگاههای گروههای هدف به طریقه کیفی و با روشهای بحث گروهی متمرکز، مصاحبه عمیق و فردی بدست آمد که نتیجه آن دستیابی به فهرستی از مشکلات شهر آذرشهر بود. هدف فاز دوم دستیابی به مشکلات جامعه برای الویت­بندی آنها بود که بصورت مصاحبه نیمه ساختاریافته و برگزاری جلسات گروهی با 80 نفر از جمعیت شهری 15 تا 65 سال تا رسیدن به حد اشباع اطلاعات انجام شد. مشکلات بر اساس روش hanlon اولویت­بندی گردید که دفع نامناسب فاضلاب و زباله، کمبود فضاهای تفریحی، وجود سگ های ولگرد، خیابان­های کم عرض، ازدواج اجباری دختران, نبود مدیران بومی، شیوع بالای افسردگی نزد جوانان، عدم استفاده از سرمایه های طبیعی بعنوان مشکلات اصلی شهر در اولویت قرار داشتند. بهره­گیری از روش ارزیابی جامعه بر اساس مدلهای تشخیص مشکل در نظام سلامت و شبکه­های بهداشتی درمانی می ­ تواند با شناسایی و تعیین مشکل الویت­دار جامعه بعنوان ابزاری موثر در ارتقاء سلامت آن جامعه با هدفمندسازی سرمایه­ها در مسیر حل مشکل الویت­دار باشد.